Yargıtay Lideri Mehmet Akarca, “Türkiye Cumhuriyeti Yargıtay Başkanlığı, 5 milyondan fazla kararını şu ana kadar erişime açmıştır” dedi.

‘Vergi, Dolandırıcılık ve Evrakta Sahtecilik Suçları’ bahisli Bölgesel İçtihat Forumuna Yargıtay Lideri Mehmet Akarca, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, Yargıtay 11. Ceza Dairesi Lideri Ali İhsan Öztekin, İzmir Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Öztürk, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcısı Bestemi Tezcan, Yargıtay üyeleri, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Kurul Lideri İdris Kizir ve ceza dairesi liderleri, cumhuriyet savcıları, İzmir Emniyet Müdürü Mehmet Şahne, İzmir Ticaret Odası Lideri ve İzmir İktisat Üniversitesi Mütevelli Heyeti Lideri Mahmut Özgener, tetkik yargıçları ve akademisyenler katıldı.

4 oturum halinde yapılacak forumun birinci ve ikinci oturumuna Yargıtay Birinci Başkanvekili ve Ceza Genel Heyeti Lideri Eyüp Yeşil, üçüncü oturumuna Yargıtay 11inci Ceza Dairesi Üyesi Gökhan Karaburun ve dördüncü oturumuna ise Yargıtay 11’inci Ceza Dairesi Üyesi Mehmet Reşat Koparan başkanlık yapacak. Forumda vergi, dolandırıcılık ve evrakta sahtecilik kabahatlerine ait sıkıntıların adalet siyasetleri, yargı idaresi ve yasal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilip Yargıtay içtihatları ile öğreti görüşleri tartışılacak.

‘YARGITAYIN MİSYONU İÇTİHAT BİRLİĞİNİ SAĞLAMAKTIR’

Forumda yaptığı konuşmada Yargıtay’ın temel iki misyonuna dikkati çeken Akarca, “Yargıtayın tüzel kontrol yapmak ve hukukun tüm ülkede eşit biçimde uygulanmasını sağlamak üzere iki temel fonksiyonu vardır. Yargıtayın en kıymetli vazifesi; topluma karşı en büyük sorumluluğu, tüzel güvenliği, kanun önünde eşitliği ve tüzel öngörülebilirliği sağlamak maksadıyla içtihat birliğini gerçekleştirmektir.

Bugün Yargıtay’ın içtihat birliğini sağlamaya yönelik çalışmalarının değerli bir bileşeni olan bölgesel içtihat forumunu gerçekleştirmenin heyecanını ve memnunluğunu yaşıyoruz. Gerçekleştirilen bilgi ve tecrübe paylaşımının bir sonucu olarak isabetli karar oranı yükselir, yargılama mühletleri kısalır, iş yükü azalır ve halkın yargı sistemine olan itimadı de artar.

Birinci derece ve bölge adliye mahkemelerinin cumhuriyet savcıları ve yargıçları ile Yargıtay daire lider ve üyelerinin bir ortaya gelerek içtihatları ilkesel seviyede tartışması, hiç kuşku yok ki isimli kalitenin yükselmesine de katkı sağlayacaktır” dedi.

‘VERGİ HATALARINDA BOZMA ORANI BAŞKA KABAHATLERDEN İKİ KAT FAZLA’

Vergi hataları ile ilgili bozma kararlarına değinen Akarca “Kamu masraflarının karşılanmasının ana kaynağı vergidir. Toplanan vergiler yoluyla sağlanan mali kaynak sayesinde kamu muhtaçlıkları karşılanır.

Bu nedenle vergilerin vaktinde ve tam olarak toplanması hem devlet ve toplum nizamının devamı hem de vergi yükünün istikrarlı ve adil dağıtılması bakımından değerlidir. 213 Sayılı Vergi Yol Kanununun çeşitli kararlarında vergi hataları özel olarak düzenlenmiş ve cezai yaptırımlar öngörülmüştür. Bu nedenle vergi cürümleri adalet, ticaret, mali ve kamu idaresi üzere farklı alanlara sirayet eden çok boyutlu bir olgudur.

Ticaret hayatına ve ekonomik nizama tesirleri ile soruşturma ve kovuşturma yolunun Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen cürüm tiplerine nazaran farklılık göstermesi üzere konular dikkate alındığında, vergi kabahatlerinin farklı bir uzmanlık konusu olduğu açıktır. Vergi cürümlerine ait kararların temyiz incelemesi sonucunda, 2017de yüzde 70, 2018de yüzde 77, 2019’da yüzde 62, 2020de yüzde 70 oranında bozma kararı verilmiştir.

Yargıtay Ceza Daireleri’nin, 2020 yılında verdikleri bozma kararı oranının yüzde 30 olduğu dikkate alındığında, vergi hatalarında bozulan evrakların oranının öteki cürümlere nazaran iki kattan daha fazla olduğu söylenebilir. Bu durum da isimli kalite bakımından bahsin ne kadar kıymetli olduğunu ortaya koymaktadır” diye konuştu.

‘TEKNOLOJİK GELİŞMELERE KARŞI YENİ SİSTEMLER OLUŞTURULMALI’

Teknolojik gelişmelerle birlikte sahtecilik ve dolandırıcılığa yeni boyutlar eklendiğinin altını çizen Akarca, bunlara uygun içtihatlar geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Akarca, “Bu mevzudaki yeni gelişmelerin ve yeni cürüm sürece yollarının ele alınması, hukuk sisteminin günün muhtaçlıklarını karşılamakta yetersiz kalmaması bakımından kritik ehemmiyet taşımaktadır.

Toplumsal omurdaki değişimin suratı, teknolojik gelişmeler nedeniyle gün geçtikçe artmaktadır. Ceza hukuku bu değişimlere yanıt verebilecek biçimde yeni cürüm tariflerini yapmalı, toplumu suça karşı koruyabilmeli ve değişimleri vaktinde algılayabilecek hassas düzenekler oluşturmalıdır. Kanunlar çerçevesinde günün gereksinimlerine yanıt verebilecek yorumlarla toplumsal tertibi ve toplumsal barışı teminat altına alan içtihatlar geliştirilmelidir.

Dolandırıcılık ve dokümandaki sahtecilik cürümleri uygulamada en sık karşılaşılan cürümler ortasında yer almaktadır. Bu kabahatlere ait içtihatların hakikat bir halde bilinmesi ve takip edilmesi, büyük sayılara ulaşan davaların da yanlışsız bir biçimde sonuçlandırılması manasına gelir” sözlerini kullandı.

‘YARGITAY İÇİN TARİHİ FIRSAT SUNULMUŞTUR’

Yargıtay’ın son yıllarda çok kıymetli yapısal ıslahatlar gerçekleştirdiğini belirten Mehmet Akarca, şunları söyledi:

“Şu an en kıymetli önceliklerimizden biri; isimli kalitenin arttırılmasıdır. Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinin de tesiri ile Yargıtay’ın iş yükünde meydana gelen azalma, Yargıtay’ın asli misyonu olan içtihat tutarlılığının güçlendirilmesi bakımından bize tarihi bir fırsat sunmuştur. Tüm Yargıtay topluluğu olarak bu tarihi fırsatı en iyi biçimde değerlendirmenin heyecanını yaşıyoruz.

Yargıtay içinde uygulamaya başladığımız Evrak İzleme Sistemi’ni ayrıntılandırarak kalite standartlarımızı her geçen gün yükseltiyoruz. Hukuk dairelerinin ortalama temyiz müddeti, 2020 yılında Avrupa Konseyi’ne üye ülkelerin ortalamasının altına düşmüştür. Ceza daireleri bakımından da 2023 yılında tıpkı sonuca ulaşacağımızı düşünüyorum. Milletlerarası alanda mahkemelerin performansını ölçmeye yönelik göstergelerin bir kısmını da ölçme ve kıymetlendirme sistemimize dahil ettik.

Bu halde şeffaflık ve topluma karşı hesap verebilirlik bakımından da ilerleme sağladığımızı söyleyebilirim. Gururla söz etmek isterim ki; Türkiye Cumhuriyeti Yargıtay Başkanlığı, Yargıtay içtihatlarının erişime açılması için 5 milyondan fazla kararını şu ana kadar erişime açmıştır. Bu mevzuda şahsî datalardan arındırmak suretiyle büyük bir uğraş içerisindeyiz. Lakin bunu kâfi görmüyoruz. İçtihatları hakikaten de en değerlilerinin ön plana çıkarılarak uygulamacılara ışık tutması bakımından da gerekli data tabanı ve altyapı çalışmalarımız teknik seviyede sürmektedir.”

ÇOKLUKLA SAHTECİLİK VE VERGİ KABAHATLERİYLE KARŞI KARŞIYA KALIYORUZ

İzmir İktisat Üniversitesi Mütevelli Heyeti Lideri Mahmut Özgener ise vergi cürümlerinin uzmanlaşmış bir ihtisas mahkemesinde görülmesinin yahut bu hususa farklı bir tahlil bulunması gerektiğini söyledi. Özgener, şöyle konuştu:

“İş dünyası olarak dokümanda sahtecilik ve vergi hatalarıyla birtakım durumlarda aksiyonun iki tarafı, hatta 3’üncü tarafı olarak karşı karşıya kalabiliyoruz. Çoklukla düzmece fatura yahut naylon fatura savıyla ilgili vergi daireleri tarafından ihbar üzerine yahut savcılık ünitelerince resen soruşturma yapılıyor. Hatta naylon fatura/sahte faturayı kullanan tarafla iş yapan ticaret erbabı da vergi dairelerinin kod liste uygulamasına muhatap olabiliyor.

Bunun sonucu idari olarak maalesef kimi haksız uygulamalar da ortaya çıkabiliyor. Yasanın karmaşık ve teknik tarafı, ağır yapısı, ceza yargılamasında cürüm ve cezanın kişiselliğine uygun olarak gerçek sorumlunun tespiti açısından, Türk Ticaret Kanunu’nun ve gibisi mevzuat kararlarının de koordineli olarak bilinmesini gerektiriyor. Olağan ki her cürüm için başka ihtisas mahkemesi kurulması mümkün olmaz lakin buradaki mağduriyetlerin tartısını değerlendirdiğimizde genel mahkemelerin çok sayıda kabahat tipine bakıyor olması ve iş yoğunluğu göz önüne alındığımızda uzmanlaşmanın gerekli olduğuna inanıyoruz” dedi.

Konuşmaların akabinde Özgener, Akarcaya armağan takdiminde bulundu ve hatıra fotoğrafı çekildi. (DHA)

Sözcü