Radyo frekanslarındaki daima dalga yahut darbe dalgalarının geri yansıması yardımıyla uzaktaki cisimlerin sürat, özellik, yükseklik, taraf ve aralıklarının tesbitini yapan radar sistemleri, hava, deniz ve kara araçlarında kullanılıyor. Radar sistemlerinin elektromanyetik darbeler yolladığını belirten uzmanlar, darbe dalgalarının geri yansıması yardımıyla uzaktaki cisimlerin sürat, özellik, yükseklik, istikamet ve aralıklarının tesbitininin yapılabildiğini söz ediyor. Uzmanlar, kuantum radar sistemlerinin görünmez uçakların kıymetini azaltacağına dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Selim Şeker, radar sistemlerinin çalışma prensipleri ve kullanım alanlarına ait değerlendirmede bulundu.
Birçok alanda radar sistemleri kullanılıyor
Radar sistemlerinin radyo frekanslarındaki daima dalga yahut darbe dalgalarının geri yansıması yardımıyla uzaktaki cisimlerin sürat, özellik, yükseklik, taraf ve aralarının tesbitini yapan aygıtlar olduğunu söz eden Prof. Dr. Selim Şeker, “Radarlar hava, deniz ve kara araçlarında kullanılıyor. Hava radarları da uzaydaki araçların tesbiti, ayırımı, denetimi üzere vazifeler için askeri, meteorolojik, astronomik emelle, hava limanlarındaki uzaktan algılama sistemlerinde ve uçaklarda kulanılıyor. Deniz radarları, askeri ve ticari gemilerde ve boğazlardan geçen gemilerin inançlı geçişlerinde kulanılıyor. Karada ise trafik denetiminde, birtakım otomobil ve TIR’larda tercih ediliyor.” dedi.
İstikamet, özellik ve aralık tayini yapılıyor
Prof. Dr. Selim Şeker, radarların kullanıldıkları frekans bandına nazaran isimlendirildiğini söyledi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Radar sistemi elektromanyetik darbelerini yolluyor ve cisme çarpıyor. Cisme çarpan bu darbelerin ufak bir kısmı dönerek radara ulaşıyor. Bu geri gelen darbelerden de taraf, özellik ve uzaklık tayini yapılıyor. Radar’ın anteni hem verici hem alıcı misyonu yapıyor. Ayrıyeten bir sinyal üreticisi, antenler ve elektronik aksamın toplamını radarı oluşturuyor. Radar cinsleri şöyle sınıflandırılıyor;
– Özel fonksiyona nazaran radar tipleri,
– Tarama modeline nazaran radar çeşitleri,
– Uygulamaya nazaran radar cinsleri.
Askeri ve sivil alanda kullanılıyor
Radarlarda yansımaların kimilerinin hareket etmeyen objelerden geldiğini belirten Şeker, “Bunları filtrelemek için çeşitli metotlar vardır. Ekranda yalnızca hareket eden objelerden gelen yansımalar başkalarına nazaran daha fazla güçlü olacaklarından maksat tespiti bu formda yapılır. Bu radarlar MTI radarı diye biliniyor. Ayrıyeten, menzil belirsizliklerinin önüne geçmek için tekrarlamalı darbe radarı da kullanılıyor. Askeri uygulamalarda hava ve savaş alanı nezaret radarı, devriye uçağı radarı, atış denetim radarı, gemi radarı, hava topu radarı ve atış denetim radarı tercih ediliyor. Sivil uygulamalarda ise hava nezaret radarı, hassas yaklaşım radarı, yer denetim radarı, metoroloji radarı, sürat ölçüm radarı, otomatik frenleme radarı, hasarsız gereç inceleme radarı ve yer radarı kullanılıyor.” diye konuştu.
Kuantum radarlar görünmez uçakların bedelini azaltacak
Çok karmaşık bir yapı olan kuantum radarın görünmez uçakların pahasını epeyce azaltacak bir sistem olduğunu belirten Prof. Dr. Selim Şeker, “Bir kuantum radar, dolanıklık kuramına dayanıyor. Kurama nazaran ortasındaki ilişki çok güçlü olan iki farklı parçacığın birbirlerinden ne kadar başka da olsalar ani bağlantı kuruyormuş üzere gözükmeleri dolanıklık olarak tanımlanıyor. Münasebetiyle birbiriyle yakın bir münasebet kurduklarında öbür parçacık kilometrelerce uzakta, kozmosun sonunda bile olsa birini inceleyip oburu hakkında bilgi sahibi olunabilir. Bu iki’’dolanık’’ çiften birine sinyal fotonu başkasına ise hareketsiz deniyor.” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin radar muhtaçlığını Aselsan karşılıyor
Prof. Dr. Selim Şeker, kuantum radarlarda bir fotonun bir kristalle iki dolanık fotona ayrıldığını ve bu sürecin de ‘parametrik aşağı evirme’ diye tanımlandığını söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı:
“Radar birçok fotonu iki dolanık kesime ayırarak sinyal foton parçacıklarını gönderiyor. Hareketsiz parçacıklar radar üssünde kalıyor ve rastgele bir müdahaleden uzak tutuluyor. Sinyal fotonlar geri yansıdığında değişime uğruyor ve aksiyonsuz fotonu da etkiliyor. Buna nazaran aygıt gaye objenin bölgede var olup olmadığına karar verebiliyor ve bilgi alınabiliyor. Sinyal yansıtıldıgında iki cins foton ortasında gerçek kuantum dolanıklığı kayboluyor lakin objenin imzasını oluşturacak kadar bilgi korunuyor. ABD, Kanada Çin, Avusturya üzere birtakım ülkeler kuantum radarını yaptıklarını argüman ediyorlar. Aselsan, Türkiye’nin muhtaçlığı olan bütün radarları elektrik-elektronik, kominikasyon ve makine mühendisleri ve üniversitelerin iş birliğinde geliştiriyor ve hayata geçiriyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Beyaz Haber Ajansı
