İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nde misyon yapan 5 araştırmacı, Yunus-S araştırma gemisi Marmara, Ege ve Karadeniz’de 21 günlük seferini tamamladı: “Bu süreci düzgün yönetemediğimiz takdirde balıkçılık kaynaklarımızı kaybedeceğiz.” dedi.

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nde misyon yapan 5 araştırmacı, İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesine ilişkin R/V Yunus-S araştırma gemisiyle iki farklı araştırma gerçekleştirdi.

Araştırmalardan biri, Birleşmiş Milletler Dünya Besin Örgütü (FAO)’nün ‘Rapa Whelk Research Survey in the Western Coastal Waters of Turkey’ isimli proje. Başkası ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı dayanaklı Türkiye Denizlerinde Bütünleşik İzleme faaliyetleri kapsamında 2021 yılı yaz devri Kuzey Ege (Saros Körfezi, Edremit Körfez), Marmara Denizi ve Batı Karadeniz’de trol çalışması, balık ve omurgasız biyoçeşitliliği ve deniz çöpleri araştırması.

18 Ekim ile 7 Kasım tarihleri ortasında 21 gün boyunca, 8 mürettebatlı gemiyle denizde araştırma yapan 5 araştırmacı, elde ettikleri bilgileri ocak ayında, Birleşmiş Milletler Dünya Besin Örgütü (FAO) ile Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunacak.

“21 GÜNLÜK BİR ARAŞTIRMA SEFERİ GERÇEKLEŞTİRDİK” 

Seferde elde ettikleri birinci bulguları anlatan proje koordinatörü, İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, “18 Ekim ile 7 Kasım tarihleri ortasında 21 günlük bir araştırma seferi gerçekleştirdik. Bu seferde iki proje hedeflendi. Birincisi Birleşmiş Milletler Dünya Besin Örgütü (FAO)’nün desteklediği Rapana seferiydi. İkincisi İse Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Dayanaklı TÜBİTAK MAM koordinatörlüğünde yürütülen Batı Karadeniz’deki biyoçeşitlilik ve deniz çöpleri çalışması. Bu seferleri İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesine ilişkin R/V YUNUS-S Araştırma Gemisi ile gerçekleştirdik” dedi.

“SEL SONRASI KARASAL TÜM ÇÖPLERİN DENİZE GELDİĞİNİ GÖRDÜK” 

Kastamonu ve Sinop’ta yaşanan sel felaketi sonrası bilhassa Batı Karadeniz’de çöp kirliliğinin arttığını söyleyen Prof. Dr. Karakulak, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Avrupa Birliği Su Direktifi çerçevesinde 2010 yılında itibaren denizlerimizin bilhassa kıyısal alanları izleme çalışması başlattı. Bu çalışma kapsamında hem su kalitesi, hem biyoçeşitlilik, hem de deniz çöpleri daima olarak izleniyor. Bizler de Batı Karadeniz’i her 3 yılda bir bilhassa trol çalışması kapsamında biyoçeşitlilik ve deniz çöplerini izliyoruz. Bu izleme sonrası deniz çöplerinde biraz azalma olduğunu görmüştük. Hatta bu azalmadan ötürü seviniyorduk. Lakin 2021 Ağustos ayında Batı Karadeniz’de gerçekleşen sel olaylarıyla birlikte karasal bütün çöplerin denize geldiğini gördük. Denizde ağaç kütüğünden tutun, ağaç kısımlarına kadar birebir vakitte poşetler, şişeler, kıyafetler gördük. Şu an sel olayları sebebiyle Batı Karadeniz’de çöp olayı artmış durumda” diye konuştu.

“DENİZDE EN ÇOK PLASTİKLE KARŞILAŞMAKTAYIZ” 

Prof. Dr. Karakulak, kelamlarına şu formda devam etti:

“Marmara Denizi’nde oluşan çöp kirliliğini de inceledik. Araştırmalarınızda, bilhassa insan faaliyetlerinin yaz aylarında daha ağır olması nedeniyle denizdeki çöp olaylarını daha da arttırdığını gördük. Denizde en çok plastikle karşılaşmaktayız. Bu kirliliğin canlılar üzerinde de tesirleri var. Bilhassa sel nedeniyle kıyı alanlarda suyun bulanık olması o bölgedeki canlıların ister istemez açığa gitmesine yol açıyor. Birinci seferde karşılaştığımız kimi çeşitleri son seferimiz de görmedik. Görmediğimiz tiplerse, kabuklular, taraklı dediğimiz canlılar. Ortadan 2 ay geçmesine karşın selin tesirleri görmekteyiz. Deniz kirliliği ile ilgili gerekli önlemler alınmalı. Deniz kirliliği daima artmakta. Biz bu süreci düzgün yönetemediğimiz takdirde balıkçılık kaynaklarımızı kaybedeceğiz.”

“DENİZ SALYANGOZUNUN ARTIK HALİÇ’E KADAR GİRDİĞİNİ GÖRÜYORUZ” 

Rapana yani deniz salyangozuna ait çalışmalardan da bahseden Prof. Dr. Karakulak, “İlk projemiz olan Rapana seferinde çalışma alanımız Kırklareli İğneada ile Sinop ortasında gerçekleşti. Toplam 83 istasyonda algarna çekimleri yaptık. Deniz salyangozu yani Rapana olarak bildiğimiz cins aslında 1950’li yıllarda birinci sefer bir geminin balast sularıyla giriş yapan istilacı bir tıp. Deniz salyangozu da bir balıkçılık kaynağıdır. Bu balıkçılık kaynağının sürdürülebilirliği için bir araştırma yapılması gerekiyordu. Biz de birinci kez 2020 yılında tüm Karadeniz ülkeleriyle tıpkı vakitte bilimsel çalışma başlattık ve 2021 Ekim ayında bu çalışmanın üçüncüsünü gerçekleştirdik. İki yıllık çalışmamızda deniz salyangozunun stokunda azalmanın olduğunu gördük. Deniz salyangozunun üzerinde çok bir av baskısı var. Birebir vakitte birinci deniz salyangozunun birinci giriş yaptığı yer Karadeniz olarak biliniyor. Lakin günümüzde artık Marmara Denizi’nde de avlanıldığını hatta Haliç’e kadar girdiğini görüyoruz” sözlerini kullandı.
DHA

Sözcü