Arkeologlar, Vezüv Yanardağı’nın tahrip ettiği Pompeii’deki görkemli bir meskeni tekrar yaratıyorlar ve sanal gerçekliği kullanarak, sahibinin ziyaretçileri etkilemek ve itibarını artırmak için sanatı, aydınlatmayı ve mimariyi nasıl kullandığını inceliyorlar.
İsveçli bir üniversitedeki arkeologlar, antik Romalıların itibarlarını artıran bildiriler vermek için mimariyi nasıl kullandıklarını incelemek için farklı bir formül geliştirdiler.
Perşembe günü Antiquity mecmuasında yayınlanan araştırmada, Lund Üniversitesi’nden doktora adayı Danilo Marco Campanaro ve Prof. Giacomo Landeschi, MS 79’da Vezüv Yanardağı’nın patlamasıyla yok olan lüks bir Pompeii meskeninin 3D modelini oluşturdular. Araştırmacılar daha sonra sanal gerçeklikte konutu gezen gönüllüleri takip etmek için göz izleme teknolojisini kullandılar ve ziyaretçilerin dikkatini neyin çektiğini anlamak için deneyler yaptılar.
ROMA MESKENİ DİJİTAL OLARAK İNŞA EDİLDİ
Landeschi, Roma konut dizaynının nüanslarını anlamanın, Pompeii üzere iyi korunmuş bir bölgede bile yapıların uğradığı hasar nedeniyle sadece mevcut kalıntılara bakıldığında zorlayıcı olduğunu söylüyor. Bu nedenle, tüm eski ihtişamıyla bir Roma konutunu dijital olarak tekrar inşa etmeye karar veriyorlar.
Arkeologlar, odalarından birinde eski mitlerden sahnelerin fotoğraflarının Yunanca kısa şiirler eşliğinde yer aldığı, fevkalâde freskli bir konutu modellediler.
Campanaro, seçimin birkaç nedenden ötürü bu binaya düştüğünü açıklıyor. Konut, Lund Üniversitesi’nin tüm Pompeii mahallesini dronlar ve lazer tarayıcılar kullanarak haritaladığı daha geniş bir projesinin kesimi, bu nedenle bu özel konutun dijital dataları zati mevcut. Ek olarak, 1870’lerin ortalarında büsbütün kazılmış olan mesken, alışılmadık bir yerli eser zenginliği içeriyor. Campanaro, burada eksiksiz bir gümüş eşya seti, bir Pan flüt, mücevher, bronz ve kil lambalar da dahil olmak üzere yaklaşık 160 objenin ortaya çıkarıldığını söylüyor.
MESKENİN, KİME İLİŞKİN OLDUĞU BELİRLİ DEĞİL
Konutun kime ilişkin olduğu muhakkak olmasa da bulunan bir mühür yüzüğü Lucius Valerius Flaccus’un mührünü taşıyor. Yüzüğü kaybeden kişinin gerçek sahibi olup olmadığını bilmenin bir yolu olmamasına karşın, konutun güçlü bir Romalı aristokrat aile olan Valerii’ye ilişkin olabileceği düşünülüyor.
Meskeni sanal olarak yine inşa etmek için, arkeologlar üniversite projesinden elde edilen dijital dataları 19. yüzyıl kazılarından gelen raporlarla ve öbür sitelerden ve Roma mimarisi hakkında bilgilerle harmanladılar. Yaklaşık 650 metrekarelik bir alanı kaplayan iki katlı meskenin modeli, daha sonra, sanal gerçeklikte keşfedilebilmesi için, Pokemon Go üzere tanınan oyunlar için yaygın olarak kullanılan Unity motoruna aktarıldı.
KONUKLARIN MERTEBESİNE NAZARAN MESKENİN DEKORASYONU DEĞİŞİYOR
Modelemme sonunda genel halkın meskenin yalnızca makul görsel uyaranların olduğu dış kısımlarına erişmesine müsaade verildiği, daha yüksek mertebedeki konukların içeri girmesine ve öteki şeyler görmesine müsaade verildiği düşünülüyor.
Daha samimi ziyaretçiler için ise konut; sahibinin sofistike, zenginlik ve Yunan kültürü barındıran öğeler sergileniyor. Landeschi, girişten görülebilen bir freske dikkat çekiyor. Başlangıçta ziyaretçilere bitki örtüsü ortasında bir boğayı gösteren klasik bir natüralist sahne olarak göründüğünü söylüyor. Fakat ziyaretçiler yaklaştıkça, boğaya saldıran leopar ve şarap yaradanı Dionysos kültüyle irtibatlı bir satir üzere daha fazla detay görebiliyorlar.
AYDINLATMA ŞARTLARI DA SERGİLENEN OBJELERE NAZARAN KULLANILMIŞ
Arkeologlar, sanatın ziyaretçiler üzerindeki görsel tesirinin de aydınlatma şartlarının bir fonksiyonu olduğunu öne sürüyorlar. Örneğin, kimi odalardaki erotik freskler, doğal yahut yapay ışığın günün daha uygun bir saatinde onlara çarpması ve öbür vakitlerde onları gölgede bırakması için yerleştirilmiş.
Arkeologlar, konutun dijital modeli üzerinde deney yapmaya devam etmeyi planlıyorlar. Landeschi çalışma için şunları söylüyor: “VR ekseriyetle bir müzede yahut arkeolojik alanda ziyaretçi tecrübesini geliştirmek için kullanılıyor. Bu çok asil bir gaye, lakin başka teknolojilerle birlikte yalnızca bir eğitim aracından çok bir araştırma aracı olarak kullanılabileceğini göstermek istedik.”
Sözcü
